[Nettime-nl] positieve invloed van het kraken

[Tjebbe van Tijen <t.tijen@chello.nl>]

Op 7 maart 2000 plaatste ik de volgende mededeling op mijn website:

Onderstaand artikel "vrije culturele ruimtes" verscheen in 1992 als een 
apart hoofdstuk in het boek "Gebroken wit -politiek van de kleine 
verhalen" bij Uitgeverij Ravijn in Amsterdam. De keuze om deze tekst 
ook op het Internet te zetten is de actuele Amsterdamse discussie 
rondom de zogenaamde 'Kalenderpanden' aan het Oosterdok. Ik hoop dat 
deze tekst een bijdrage aan dit debat en de strijd voor het behoud van 
de panden kan leveren.


Wie nu langs deze 'kalenderpanden' komt ziet geen spoor meer van de 
alternatieve woon- en werk-cultuur die hier ooit bedreven werd. Het 
zijn even keurige als dure appartementen geworden. Het kraken in 
Amsterdam is tanende en iedere vierkante centimeter van de binnenstad 
schijnt inmiddels digitaal in kaart en optimaal in exploitatie gebracht 
te zijn. Toch zijn er nog kreukels in het stedelijk kleed waar het 
strijkijzer van de versjieking (gentryfication) nog niet geweest is. 
Ook veranderd een stad en zijn de de nette ruimtes en plekken van 
eergisteren al bijna weer geschikt voor de ongebonden en vrije 
initiatieven van morgen.
Kortgeleden brak er brand uit in een gekraakt fabriekspand in Amsterdam 
Noord tijdens een 'house party' (waarschijnlijk zelfs aangestoken). Een 
opportunistisch christelijk kamerlid zag hierin de mogelijkheid om te 
suggereren dat krakers en gekraakte ruimtes broedplaatsen zijn van 
illegale en gevaarlijke praktijken, waaraan nu  eens en voor altijd 
paal en perk gesteld dient te worden: het zoveelste voorstel om kraken 
in Nederland te verbieden.
Afgezien van de kortzichige associatie kraken/brand (waarom niet een 
hele bedrijfstak opdoeken als in een legaal lokaal brand uitgebroken 
is?) en afgezien van het feit dat 'illegale praktijken' succesvoller 
zijn naar mate zij zich legaal weten te camoufleren, wordt er ook 
voorbij gegaan aan de heilzame bijwerkingen die een stad als Amsterdam 
- en vele andere steden - hebben mogen ondervinden door het kraken.

Dit artikel gaat vooral over culturele activiteiten, maar niemand met 
enige kennis van de stedebouwkundige geschiedenis van de stad Amsterdam 
kan er om heen dat de kraakbeweging daarin een belangrijke rol heeft 
vervuld: Nieuwmarkt, Dapperbuurt, De Pijp, Staatsliedenbuurt, 
IJ-eiland, hadden een geheel ander, en zeker betreurd uiterlijk 
gekregen als niet woningen, huizen en gebouwen behouden of herbestemd 
waren door krakers, als niet bestaande plannen door tegenstand, verzet 
en creatieve inbreng gewijzigd waren.

Het is mijn voornemen om die positieve invloed van het kraken, 
gedurende meer dan drie decennia letterlijk in kaart te brengen en op 
deze website te presenteren (niet enkel met Amsterdamse voorbeelden, 
maar ook landelijk en Internationaal). In afwachting daarvan hier 
nogmaals mijn beschouwingen en inzichten van ruim tien jaar geleden 
over een onderdeel daarvan: vrije culturele ruimtes, waarbij ik meer 
dan enkel tastbare ruimtes in ogenschouw neem.

'Legaal' of 'illegaal' zijn veranderende begrippen; een samenleving is 
meer dan een verzameling door wetten en regelingen gestuurde burgers; 
'de wet' is geen doel in zichzelf maar een hulpmiddel om het 
maatschappelijk verkeer te regelen; er zijn meer wegen dan de 
voorgeschreven weg; er is behoefte aan ruimte voor eigen initiatief, 
leren door eigen ervaring (inclusied vergissingen en opnieuw proberen); 
die ruimte is niet enkel van hogerhand gegeven, soms wordt zij van 
onderop genomen...

Voor het web-artikel zie:
http://imaginarymuseum.org/VKULT/



Tjebbe van Tijen november 2004

Tjebbe van Tijen

Imaginary Museum Projects
dramatizing historical information
http://imaginarymuseum.org
______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).