[Nettime-nl] Yann Moulier Boutang: Het vertigo van de subprimes (T: )

[Patrice Riemens <patrice@xs4all.nl>]

Vooruit, het is september en een nieuwe seizoen! Aan de arbeid met een 
vertaling van het 'ten geleide' stuk van de komende aflevering van het 
Franse intellectuelen-blad "Multitudes". Een 'quick -'n'- dirty vertaling 
natuurlijk, want kom op, ik ben Menno Grootveld niet, en ik word er ook 
niet voor betaald. Lang leve de 'gift economy' dus - voor de losers 
uiteraard, in tegenstelling tot wat  voor de regenten geldt - ook al 
worden ze afgezet. En van wie de kwaliteit van het vertoog doorgans  schil 
afsteekt  tegen wat in het omringende buitenland geproduceerd wordt. 
Vandaar ook dit stuk. 

cheerio, enjoy!
 patrizio en Diiiinooos!





Het vertigo van de subprimes
Yann Moulier Boutang


In deze chaotische wereld waar de verleiding groot is om net zoals Candide 
van Voltaire zich ' in zijn eigen tuintje' terug te trekken en elke hoop 
te laten varen om 'er iets van te begrijpen', zijn er juist weinig 
gebeurtenissen die meer het vernunft tot nieuw leven kunnen wekken dan het 
volgen  van de huidige financieele crisis, die als een kruisraket door 
onze samenleving waart.

Wij hebben namelijk beslist nog niet de oevers bereikt van 'het einde van 
de geschiedenis', cq. het 'zelfbeheer der dingen' die aangekondigd werden 
door Kojeve en Fukuyama. De chaos in de economie reikt nu tot aan de 
hemel. En als alltijd wanneer Janus zich met zijn dubbel gezicht vertoont, 
bloeien de parallellen op aangaande de apocalyptische, finale instorting 
van het capitalisme, alsmede vergelijkingen met de Grote Depressie van de 
dertiger jaren van de vorige eeuw. Een vaag gevoel van onbehagen wordt 
merkbaar ter linkerzijde, zelfs bij de vleugel die het dichts aanschurkt 
tegen het patronaat: men komt erachter dat het neo-liberalisme historish 
dood is (al kan ie, net als een onthoofde eend, nog een heel eindje  
doorrennen) . "Het einde van de vrolijke globalisering"; "Het capitalisme 
is bezig aan zijn zelf-vernietiging"; "De Grote depressie staat voor de 
deur"; "Het ergste moet nog komen" - zie hier de titels van recentelijk 
(in Frankrijk -PR) verschenen boeken. Iedereen laat Cassandra-achtige 
geluiden horen: "het capitalisme rijdt in de muur" - tenzij het zich snel, 
en radikaal, hervormt.

Wijzelf hebben op zich niets tegen Cassandra-geluiden, maar ja, niet 
iedereen heet John Maynard Keynes. Een econoom, zelfs een heel 
conservatieve, zal je vertellen dat de crisis der dertiger jaren ook al 
het probleem kende van "de motor van de economische groei weer op te 
starten" in een situatie waarin alle prijzen eenduidig in neerwaartse 
richting wezen en waar de internationale handel sterk aan het inkrimpen 
was. Maar ook al beroept men zich op Keynes, is het zaak om de kern van 
zijn boodschap in de gaten te houden.

En dan is het verbijsterend om zich links noemende economen een 
'zuivering' te zien voorschrijven die ons zou verlossen van speculatieve 
handelingen teneinde een capitalisme te reconstrueren dat eindelijk 
gebaseerd zou zijn  op een gezonde productie-economie.  Hun motto is 
kennelijk "Leve de crisis!". Eindelijk de financieele sector en zijn 
schandalige uitwassemen de nek omdraaien!  Nuchtere waarnemers hoeden zich 
voor deze recurerende moralisme omdat zijn donders goed weten dat het 
vooral dient om wilde groeistuipen te verwerken en vooral om op gezette 
tijden de zegeningen van de Staat te herontdekken, volgens het geheiligde 
principe van de privatisering der winsten en het socialiseren van de 
verliezen. En weer anderen denken dat als je maar de renteniers van de 
wereldbeurzen een tijdje op droog brood zet, wij vanzelf terug zullen 
keren naar een wat 'reelere', op goederen en diensten gebaseerde economie. 
Weg dus met de heerschappij van het Geld!

frisse ideen heirover - om van uitwegen uit de complexe crisis van vandaag 
maar te zwijgen - zijn wij echter nog niet tegen gekomen. En zorgvuldige 
afwegingen zijn ook al ver te zoeken, als je een en ander naast de 
toestand met Pakistan, Georgie, het Midden-Oosten, Iran en nog zo'n paar 
plekken zet. Wat de crisis van de subprimes juist aantoont, is de 
onmogelijkheid om de 'foute' speculatie te scheiden van de geglobaliseerde 
markten binnen de wereldeconomie  die wel OK zouden zijn.  Alle beste 
bedoelingen bij elkaar zullen nooit het verschil weten hard te maken 
tussen soliede en waardeloze vorderingen. Evenmin als het mogelijk is om 
het kaf van het Amerikaanse, op de US Dollar gegaseerde monetaire 
leadership met zijn monsterlijke dubbel-tekorten (de staatschuld en die 
van de partikulieren -PR)  van het koren van de 'gezonde' economische 
groei te scheiden. "We moeten de soldaat 'Groei' redden" schijnt het motto 
van de Amerikaanse overheid te zijn.

En dan moeten we erkennen dat het deze 'masters of the universe' zijn, 
natuurlijk in de beste loge gezeten wat betreft het doorgronden van de 
globale situatie, die het gelijk aan hun kant hebben tegenover de minne, 
ondergeschikte Europese naties die nog steeds stijf volharden in het 
bekampen van begrotingstekorten en staatsschulden op een manier die weldra 
de dood van de patient zullen betekenen.  De Vereenigde Staten kondigen 
een steunplan groot 3000 miljard Dollars in de vorm van federale crediet 
garanties (ten gunste van verzwakte financieele instellingen -PR), maar 
onze eigen (Franse- PR) eerste minister krijgt al de biberatie als hij 45 
miljard moet voorschieten.  De Franse regering klooit maar wat aan met het 
'sociaal activiteit inkomen' - waarvan de kosten voornamelijk  op de 
'gewone'  huishoudens worden afgewenteld - en nog meer van dat soort 
halfbakken maatregelen (*) .  Maar met een groei die onder de 1% aan het 
duiken is en een deficiet die de 3% vrolijk gaat passeren, zal hij - en  
met Frankrijk heel Europa - wel tot veel radikalere maatregelen moeten 
besluiten. Het zal niet verbazen als te zijner tijd een lekker ouderwetse 
sociale uitbarsting deze feiten onder de neus van onze ingedutte elites 
zal gaan vrijwen.

De naakte waarheid is dat de huidige subprimes crisis de eerste globale 
crisis is van _het communisme van het kapitaal_  dat wil zeggen van de 
wereld economie opgevat als een algehele ter beschikkingstelling (**). Zij 
bewijst de totale wederzijdse afhankelijkheid van schuldeisers en 
debiteuren. Zij heeft  eenerzijds iets weg van het oud liedje "ik hou 
je... jij houdt me ... bij de ballen!", en met wat Keynes al een eeuw 
geleden zo formuleerde: "als het om een klein bedrag gaat heeft de 
shuldenaar een probleem, maar als het bedrag groot genoeg is, is het de 
schuldeiser die in de puree zit" (***). 

Wij kunnen een en ander illustreren aan de hand van de bekende Russische 
poppen die in elkaar schuiven: De Chinese politieke stabiliteit (aka " de 
harmonische samenleving") en het inlijven van honderden miljoenen 
werknemers via loondienst in het accumulatie-mechanisme zijn te groot om 
de Beijing Express af te remmen of zelfs op het  zijspoor  van de duurzame 
groei te geleiden - never mind the planet (en vergeet maar helemaal de 
'natuurlijke' rechten van het menselijk beest waarvan de eindeloze 
bio-plasticiteit wederom overtuigend gedemonstreerd en opgehemeld werd ter 
gelegenheid van de grandiooste Olympische Spelen ooit...). Evenzo is het 
Russisch gas van te groot belang voor Europa om het zure beker (formaat 
viskom) van hetgeen de Russiche autocraten Georgie aandoen aan zich 
voorbij te laten gaan. Het levenspeil van het gemiddeld Amerikaanse 
huishouden (de 12% die van de 'droom' zijn uitgesloten, toch nog zo'n  37 
miljoen zielen, zijn pro memorie) was al te zwaarwegend om de Kyoto 
accoorden te kunnen ondertekenen. Zei president Bush met zijn gebruikelijk 
gevoel voor de subtiele nuance: "no way wij Amerikanen het zonder onze 
SUVs zouden moeten doen!".Het resultaat van dit staaltje realpolitiek kan 
thans bewonderd worden aan de hand van het bijna-faiiliet van de 3 
belangrijkste auto fabrikanten die nu 70 miljard Dollars steun willen van 
de overheid - deze biedt 'slechts' 45 miljard... beetje sneu, niet waar? 
Het probleem is wederom dat deze automakers te groot zijn om failliet te 
gaan, en dat bovendien hun financieele problemen voor een deel veroorzaakt 
worden door de pensioen-aanspraken van hun werknemers (bij ons is het 
sociaal verzekeringsstelsel die met dit soort ongemakken moet zien te 
overleven).

Een andere inschuifpop wordt gevormd door de groep door wie de subprimes 
crisis aan het licht kwam: de Amerikaanse huishoudens als hypotheeknemers, 
i met z'n allen een beetje te talrijk  om massaal uit hun huis gezet te 
worden (12 miljoen op een totaal van 60 miljoen leners). Hierdoor speelt 
zich al een jaar of anderhalf een fraai partijtje ping-pong af: de banken 
hebben de vorderingen al vergaand 'verwaterd' alvorens ze aan andere 
financieele instellingen door te spelen, die ze op hun beurt 
'gerestruktureerd' hebben en aan private partijen en publieke instellingen 
doorverkocht, en wel zo dat de vorderingen nu echt nooit meer inbaar zijn 
geworden. Nochthans zeggen banken en financieele instellingen die op een 
Himalaya aan speculatieve instrumenten zitten tegen de centrale banken: 
sorry jongens, maar we zijn te groot vissen om in de bakpan te geraken. 
Die boodschap kreeg de Fed en de Bank of England al te horen, en nu mogen 
alle centrale banken meedoen. En dan zeggen de V.S. op hun beurt tegen de 
rest van de wereld, en de laatste tijd meer in het bijzonder tegen China: 
sorry, maar onze dubbel tekort is gewoon te groot om ons bankroet te 
verklaren. Als wij zinken verzuipen jullie allemaal mee. En het is nog 
waar ook. De politiek van Ben Bernanke (president van het Federal Reserve 
System -PR), zelf een uitnemende kenner van de crisis van 1929 en opvolger 
van Alan Greenspan (de man die de oren van de markt had) kwam dus neer op 
het tot elke prijs vermijden van een liquiditeiten-crisis bij, en van het 
failliet van de tien belangrijkste Amerikaanse banken. Tenzij men liever 
ziet 150 miljoen werklozen in de VS, gevolgd door een kekke 
kernwapens-holocaust tussen India, Iran, China en Pakistan (met een 
waarschijnlijke toegift van de kant van het nog steeds chaotisch 
decoloniserend Rusland, tezamen met een quasi-automatische plof in het 
Midden-Oosten, en dus in Europa) , valt er op dit beleid weinig aan te 
merken.

Er bestaat geen intrinsieke reden om aan te nemen dat deze 
maatregelenpakket die tot doel heeft de liquiditeits en crediet-crisis te 
vermijden, alsmede de instorting van het financieel stelsel als geheel, er 
niet in zou slagen om, zo goed en zo kwaad als het kan, de crisis 
inderdaad te bezweren en de financieele activa (waarvan de waardestijging, 
om in de woorden van Mister Greenspan te spreken, 'uitzinnig' was) 
gevoelig in waarde te doen verminderen. Er staat feitelijk ook niets in de 
weg van een ingrijpende hervorming van het Internationale Monetaire Fonds, 
wellicht in de vorm van wat Keynes zonder succes bij de onderhandelingen 
van Bretton Woods in 1944 had voorgesteld:  Op de markt brengen van een 
colossale hoeveelheid speciale trekkingsrechten, verpand  op de 
toekomstige industriele groei van de economieen in het Zuiden, alsmede  op 
een definitieve sprong naar het 'cognitief capitalisme' , m.n. in het 
Noorden (dat wil zeggen nu eens een echte serieuze investeringsinspanning 
in research en onderwijs ter hoogte van 10% van het BNP en in het 
transformeren van de Europese Unie in een echte federale staat die 
dezelfde soort economische daadkracht zou ontplooien als de Vereenigde 
Staten). Wat is dan de reden dat Ben Bernanke zo bezorgd is dat hij op 20 
augustus de toestand van de wereldeconomie  als "de meest complexe die er 
ooit bestaan heeft"?  Waarom zou het systeem dat de laatste twintig jaar 
(min of meer) gefunctioneerd heeft niet nog een tijd geprolongeerd kunnen 
worden?

In een opinie-stuk in het Franse dagblad 'Le Monde' van 28 augustus 
herinnerden een aantal economen (te weten Christian de Boissieu, 
Jean-Herve Lorenzi en Olivier Pastre) ons aan het feit dat de crisis nog 
steeds niet opgelost is, en dat op de boeken van banken en financieele 
instituties nog steeds een goede helft aan twijfelachtige (leest: nimmer 
te innen) vorderingen staan. Zodoende komt er geen einde aan de zuivering, 
omdat het Amerikaans systeem nu eenmaal niet te zuiveren valt (ondanks het 
feit dat hetzelfde systeem heel snel en heel doelmatig gereageerd heeft 
bij ophef makende schandalen zoals bij Enron, en het stock options regieme 
alsmede de boekhoudregels van bedrijven ingrijpend verstrakt heeft). Die 
onmogelijkheid valt feitelijk samen met de onmogelijkheid om politiek het 
Amerikaanse stelsel van 'vermogende democratie' zelf te zuiveren. Het 
levenspeil van de Amerikaanse huishoudens vertoont een rigiditeit waar de 
salarisinkomens een puntje aan kunnen zuigen! En die rigiditeit valt 
navenant moeilijk aan te pakken.

De Amerikaanse ommekeer of de tweede dood van Milton Friedman

s'Werelds eerste macht, aan de vooravond van de allersinds mogelijke, maar 
geenszins gegarandeerde, verkiezing van Barrack Obama tot president, staat 
op het punt van een kruipende nieuwe 'New Deal'. Kijk maar naar de 
verhulde nationalisatie van instellingen die hypotheeken her-financieren, 
naar de mega-hulp voor de auto-industrie, de verkapte bail-out van 
zakenbanken zoals Bear Sterns, federale credieten aan lokale overheden om 
massieve beslagleggingen op woonhuizen te vermijden en het woningcrediet 
te herfinancieren, het heropstarten van de sociale woningbouw, enzovoorts, 
enzovoorts. Het enige wat er nog ontbreekt is een algemene dekking van de 
ziektekosten (maar het stond op het verkiezingsprogramma van Hillary 
Clinton, en is door Baarack Obama overgenomen) en een publieke 
financiering van ouderdomspensioenen - iets wat tot nu toe door de 
particuliere ondernemingen werd gedaan - nu, mede daardoor, aan de rand 
van de failliet. Met andere woorden, na de rest van de wereld de criteria 
van het neo-liberaal consensus te hebben opgelegd zijn de Vereenigde 
Staten bezig aan een 'Europeiserende' inhaalslag. Milton Friedman is dus 
nu echt en wel dood. Maar in de tussentijd klooit Europa maar wat aan met 
een even impotente als perspectiefloze politiek confederalisme en wil maar 
niet aan het scheppen van een echte pan-Europeese begrotingstekort, die 
echter volstrekt niet te vermijden is wil men niet in een buitengewoon 
zware recessie terecht komen. Op dezelfde manier wil Europa maar niet aan 
de herziening van het status van de Europese Centrale Bank die haar in 
staat zou stellen om van de Euro een echte internationale reserve-munt te 
maken, wat op zijn beurt de mogelijkheid zou openen om genoeg geld te 
lenen om de Europese universiteiten, onderzoekscentra, en technologie 
ontwikkelingspolen uit hun bijkans derde wereldse aggenebisj te halen.

Maar wat valt er eigenlijk te klagen, hoor ik u al opmerken. Wij laten 
eindelijk het fanatieke tijdperk van de 'Chicago Boys' achter ons - kijk 
maar naar Latijns Amerika waar men overal, met variaties, terugkeert naar 
het model van de gemengde economie. Het capitalisme gaat een beetje aan 
moraal doen. Zelfs Mevrouw Parisot (voorzitster van de Franse 
ondernemersverbond -PR) ziet af van haar hobby parachute springen, 
kennelijk om elke genante associaties  met de gouden varianten hiervan te 
vermijden en maakt gelijk schoon schip in haar notoir corrupte 
vereeniging, een situatie die overigens wel de sociale vrede hielp 
handhaven.

Helaas zit er wel een lek van formaat in deze Hollywoodiaanse 
"Globalisation Paradise - The Return" luchtballon. Er ontbreekt namelijk 
een element waarzonder zelfs de allervernunftstige financieele 
constructies niet werken, te weten: vertrouwen. De US Dollar is nog steeds 
de internationale reserve munt, en maken het de Verenigde Staten mogelijk 
om hun binnenlandse klassenstrijd (vroeger de opkomst van een militante 
arbeidersklasse, nu de wankelende onroerend goed  bonanza uitgekeerd aan 
de middengroepen en de 'creative classe') naar de rest van de wereld te 
exporteren door hun tekorten om te toveren in papiergeld en  Treasury 
Bonds. Maar dat is waarschijnlijk het zwanenzang van de alleen 
overgebleven supermacht die ontstond onder Bush senior met de val van het 
reel bestaand socialisme. De Europese landen en Japan, die wel gebukt gaan 
onder de druk van externe factoren, trekken het vermogen van de V.S. om 
stand te maken tegenover hun werknemers steeds meer in twijfel: het lijkt 
er niet op dat zij in staat zouden zijn om drastische bezuinigen, gepaard 
gaan met werkloosheid en koopkrachtverlies, door te voeren. De oneenigheid 
tussen Jean-Claude Trichet (ECB), zijn collega bij de Bank of England, en 
die van de Japanse Centrale Bank aan een kant, en Ben Bernanke aan de 
andere, illustreert de strategische scheiding der geesten: de eersten 
willen stabiele wisselkoersen en staat de strijd tegen de inflatie, annex 
loonsverhogingen centraal, voor de laatste  gaat het vooral om koste wat 
het koste te vermijden dat de economische groei inzakt. Maar in deze 
balletduo is een derde partner verschenen: de groep landen uit het Zuiden 
die de laatste jaren steeds welvarender zijn geworden, China, India en de 
Arabische olie-producerende landen. Zij kloppen aan onze deuren met hun 
soevereine fondsen, ook zij staan voor economische groei tot elke prijs, 
ent als de V.S., maar zij zijn benauwd voor een protectionistische slag 
van dezelfde V.S. (het Congres heeft al het verkopen van havens aan 
buitenlandse investeerders aan banden gelegd), alsmede van een al te grote 
waardevermindering van de Dollar. Ook zij hebben Uncle Sam bij de ballen, 
maar natuurlijk ook omgekeerd, zoals eerder betoogd. Weigeren ze het 
waardepapier van de Amerikaanse schatkist te kopen, dan riskeren ze een 
majeure Dollar crisis, en daarmee het instorten van het wereld financieel 
systeem als geheel.  Maar kopen zij die wel, dan moeten ze rekening houden 
met een gestage waardevermindering van hun activa, en, nog erger, ligt er 
stagnatie en inflatie in het verschiet. Men kan zich voorstellen dat zij 
hiermee niet echt, en steeds minder, blij zijn. En zolang China niet 
overschakelt van 'export-led growth' naar op binnenlandse vraag gebaseerde 
economische groei, hetgeen decente beloningen en een wat minder schaal 
niveau van sociale zekerheid inhoudt, zal het bij tij en onweer 
vastgebonden blijven aan de Amerikaanse schuit. Hier ook weer geldt: het 
gaat om _politieke_ keuzes.
 
Zoals Boissie, Lorenzi en Pastre het goed analyseerden (****), tekent de 
financieele crisis, ondanks het feit dat ze tot nu toe onder controle 
lijkt,  een op mondiaal niveau geheel nieuw landschap van 
eigendomsrechten.  De massieve Amerikaanse schuld tegenover de rest van de 
wereld (110% van het BNP, en slechts 47% de andere kant op) vertaald zich 
nu in het betreden van het NewYorkse financieele walhalla door Indiase en 
Chinese soevereine fondsen. Toen men in Frankrijk besefte dat staalgigant 
Arcelor en zijn technologie in hun geheel in handen van Mittal zou vallen 
was de ontzetting voelbaar. Men kan zich dus de gevoelens voorstellen van 
het aristocratisch New Yorkse financieele establishment bij de gedachte 
dat zij Saudi, Koweiti en Chinese geldschieters in hun raden van besturen 
zullen moeten verwelkomen. Maar dit zijn slechts verwikkelingen die niet 
verschillen van wat gebeurde tijdens het zogenaamde Ttweede Keyzerrijk   
van Napoleon III in Frankrijk: toen ook al beurs-krashen bij de vleet en 
een volstrekt dolgedraaide onroerend goed sector. Wat belangrijker is dat 
de financieele globalisering - en dus niet alleen maar de V.S. - zich nu 
op een doodlopende weg bevindt. In tegenstelling totdat wat men algemeen 
aanneemt, ligt het probleem niet bij het afschrijven van de 
consumptieschulden en onaflosbare hypotheken van de Amerikaanse burgers, 
maar bij het ontbreken van een politiek compromis met de nieuwe 
productieve klassen. In zijn tijd had Keynes gepleit voor het afschaffen 
van de Gouden Standaard, die hij beschouwde als een historische fossiel. 
Wij moeten nu loskomen van die andere fossiel: de financialisering (van de 
economie). Deze had het het capitalisme mogelijk gemaakt om  het gebrek 
aan flexibiliteit van de factor arbeid binnen het fordistisch systeem te 
omzeilen, zei het alleen maar door het daadwerkelijk invullen van de 
eeuwige droom van eigen (huis)bezit en kapitaal inkomens voor een 
aanzienlijk deel van de bevolking - zodoende waren het er genoeg die 
geroepen werden tot het heiligdom van de rente, en ook het aantal 
verkozenen was groot genoeg om het kwart van de bevolking dat arm bleef in 
het gareel te houden. Maar tenzij er een nieuwe 'New Deal' er snel komt, 
waarbij de aloude, maar thans door 30 jaar neo-liberalisme vermolmde, 
rechten van de welvaartsstaat hersteld, maar vooral vernieuwd worden, met 
name wat betreft de positie van het 'cognitief precariaat' van de 
'creatieve klasse' die nu hard op weg is naar de totale proletarisering, 
blijft het volstrekt onduidelijk hoe de liquidatie van de rente niet 
gepaard zou gaan met massief politiek geweld.

De doorgangspoort is erg nauw en Alan Greenspan noemde op 14 maart 
jongstleden de huidige crisis "de ergste sinds de Tweede Wereldoorlog". 
Het is geen 'technische' crisis, hoezeer de financieele wereld technisch 
gezien ongelooflijk voortgang heeft gemaakt, maar een politieke. Het heeft 
geen zin om de wetstaffellen van het neo-liberalisme erop na te slaan: 
deze zijn zojuist aan gruzelementen geslagen. Thans zijn  de politici aan 
zet om daar de consequenties uit te trekken. (*****)    





-------------
(*) Zelf vind ik de RSA  helemaal niet zo'n slecht plan , en zijn 
financiering, een extra belasting op levensverzekeringen en aandelen, al 
helemaal geen slecht idee.  Sarkozy: "sorry mensen, maar kapitaal inkomens 
zijn de laatste jaren veel meer gestegen dan inkomens uit arbeid, dus...". 
Soms heeft Sarko gelijk, en YMB pist naast de pot.

(**) Oeps, pfff... da's heftuge neo-theorie, maar het komt neer, volgens 
mij, op  het verschijnsel dat de neo-liberale capitalistische economie 
alles en iedereen en altijd en overal naar zich toezuigt. Cf 
'biopolitiek', 24/7/365 bedrijvigheid enz. enz.

(***) Carl Barks, de onovertroffen tekenaar van Donald Duck, liet Oom 
Dagobert dit wat plastischer formuleren: "als jij, Donald, 100 Dollar 
wegmaakt is dat diefstal, maar als ik het met 100 miljoen doe heet dat een 
geniale financieele operatie!" (ook bekend uit de film "Black Cat White 
Cat" als ' fenomenalna combinacija" ...)

(****) De typies Yann Moulier Boutangesque toevoeging/sneer "althans op 
dat punt" laat ik maar onvertaald (sic).

(*****) Waarmee YMB Duyvendak na-papagaait. Overigens heeft de Britse 
minister van financieen Alistair Darling eergisteren een schepje bovenop 
gegooid: "dit is de ergste crisis in 60 jaar, en het einde is nog lang 
niet in zicht". Wij kunnen dus rustig gaan zuipen... 
  


______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).