[Nettime-nl] Wikileaks: we kunnen er niks mee

[kees <keesstad@xs4all.nl>]

Wikileaks: we kunnen er niks mee

Eerder al vond ik het vreemd dat het op nettime oorverdovend stil bleef
rondom het door de VS opjagen van Rob Gonggrijp, toch iemand die tot de
kern van het internetgebeuren in Nederland hoort. Vlak voordat bekend
werd dat de Amerikaanse justitie hem op het oog heeft, hield hij de
openingsspeech op het 27e CCC-congres in Berlijn. Dat filmpje
http://www.youtube.com/watch?v=ALNovMk3fC8 kwam ik vervolgens op
allerlei plekken buiten Nl tegen, maar hier vond niemand het kennelijk
de moeite waard om te signaleren, zoals ook het CCC-congres zelf
trouwens hier geen enkele rol lijkt te spelen. (Ik heb mijn vermoedens
waarom dat zo is, maar zal u daar niet mee vermoeien).

Ryan Galagher heeft net voor de duidelijkheid een lijstje gemaakt van
belangrijke onthullingen die wikileaks gebracht heeft
(http://frontlineclub.com/blogs/RyanGallagher/2011/02/what-wikileaks-has-told-us.html)
Dat is dan vanuit Brits perspectief, vanuit Nederland bekijken zouden we
er wellicht andere voorbeelden uithalen, maar de conclusie is duidelijk.
Belangrijk nieuws dat anders verhuld zou blijven. Raar trouwens dat NRC
wel dankbaar gebruik maakt van die onthullingen, maar ervoor gekozen
heeft om de bron te verzwijgen. De serie onthullingen noemt wikileaks
niet meer en heeft het over diplomatenpost of cablegate en geeft in de
krant van 10 februari uitgebreid de ruimte, waaronder de voorpagina, aan
Domscheit-Berg.

Maar het werkelijke drama is dat we politiek onmachtig zijn geworden om
iets aan al die verschrikkingen te doen die onthuld worden. Daar zou de
discussie dan ook vooral over moeten gaan. Want ondanks alle retoriek
over nieuwe mediatechnieken en informatiemaatschappij en hoe de jongeren
van tegenwoordig alles veel hipper en 'horizontaler' aanpakken dan de
neanderthalers/babieboemers voor hen, is duidelijk dat sociale
bewegingen die tot voor kort nog in staat waren om tegenmacht te bieden,
verdwenen zijn. Ze zijn opgezogen in de postmoderne neoliberale
maelstroom vol giftige poldersprookjes waarin politieke machtsanalyse
tot 'achterhaald vijanddenken' wordt bestempeld. Of ze zijn gemuteerd in
ngo's die elkaar beconcurreren om gekke henkie voor het bedrijfsleven te
mogen spelen.

Een goed voorbeeld van het verschil tussen de werkelijkheid en de
weergave (of het besef) daarvan biedt een beschouwing van de strijd om
privacy, of eerder het gebrek daaran. Het wemelt van de weblogs die
signaleren wat er allemaal voor verschrikkelijke technieken ingevoerd
worden door overheden en bedrijven, maar een enigszins georganiseerde
tegenmacht is nergens te bekennen. De meeste weblogs die zich ermee
bezighouden zijn ook getikt en zien overal spoken en complotten, en
waarschijnlijk heeft dat te maken met het ontbreken van enig effectief
(ouderwets dodebomenwoord....) verzet of protest. Dit in scherp contrast
tot de jaren '70 en daarna, toen er breed gedragen en goed geïnformeerde
weerstand bestond tegen iets als de volkstelling. Ergens op een van al
die blogs (ik kan die helaas niet terugvinden, mocht iemand weten waar
dat stond dan hoor ik het graag) zag ik dat iemand dat gesignaleerd had
en vol verbazing liet zien met welke middelen die campagne gevoerd werd:
een flets en slecht gelay-out stenciltje met alleen wat basisinfo was
kennelijk genoeg. Rudy Kagie heeft trouwens vorig jaar een mooi boek
geschreven (Privacy, Hoe Nederland Verandert in een Controlestaat)
waarin de verschuivingen goed beschreven staan.

Thomas Pynchon schreef in 1984, het jaar was vast niet toevallig, een
vermaard stuk in de NY Times Review of Books (
http://www.themodernword.com/pynchon/pynchon_essays_luddite.html) waarin
hij zich afvraagt hoe we ons moeten opstellen tegenover het
computertijdperk dat hij op zich/ons af ziet komen. Hij stelt dan al dat
"we have come to live among flows of data more vast than anything the
world has seen." en sindsdien is die 'flow' volstrekt uit de klauwen
gelopen  Een van de conclusies die Pynchon dan al trekt is dat degenen
die de tijd hebben om wat met die informatie te doen, macht zullen
vergaren. Hij vraagt zich tevens af of we het wel gaan overleven.

Als we deze duistere tijden overleven zal de slinger hopelijk weer
omslaan en komt er weer ruimte voor maatschappelijke (basis)bewegingen
en actiegroepen die wars zijn van hypes over 'clicktivism' en wazige
corporatistische polderretoriek. Dan pas kunnen we ook weer echt iets
aan met de informatie die op ons losgelaten wordt. Het beheren/beheersen
daarvan is immers ook een politieke activiteit, zoals we volgend maand
van de oude Chomsky kunnen leren.

Wat in dit verband minstens zo zorgwekkend is, is de 'gewone' informatie
waar niets mee gebeurt. Het lijkt erop alsof het spektakelkarakter van
informatie dermate is gaan heersen, dat de enige reden waarom iets
opgepakt wordt, nog de verpakking ervan is. mensen pompen onthullingen
van wikileaks rond, omdat ... het onthullingen van wikileaks zijn, niet
omdat ze vinden dat er iets mee moet gebeuren (of in ieder geval doen ze
dat vervolgens niet). Dat past ook goed in het geroeptoeter dat dat
alleen al genoeg is. Er groeit een hele generatie op die aangepraat
wordt dat elke dag uren achter je computerscherm doorbrengen
revolutionair is (en zelfs veel beter, in ieder geval hipper dan het
'gedemonstreer van de protestgeneratie'). Ondertussen gebeuren vlak
buiten de deur dingen die voorheen onmogelijk zouden zijn geweest. Daar
is informatie genoeg over, dat hoeft niet meer onthuld te worden, maar
kennelijk is dat geen garantie dat er ook wat aan gedaan wordt
(http://www.vrijheidvanbeweging.nl/fortnederland/kaart.html).

Toppunt van deze week is het drama dat zich momenteel afspeelt met
Tunesische migranten op Lampedusa, waar vervolgens Frontex op afgestuurd
wordt om ze te helpen verzuipen. Als 'ze' in Tunesië in opstand komen
zijn we allemaal hartstikke solidair, maar als ze vervolgens van hun
vrijheid gebruik maken, worden ze weer teruggeschopt zonder dat er een
haan naar kraait. Ook hier zie je trouwens de verveling (of is het
Pynchon's tijdgebrek?) alweer toeslaan: Tunesië was een leuke opstand,
en eenmaal wakker had iedereen een mening over Egypte, maar nu de
veenbrand verder waait en bij bosjes mensen met behulp van 'onze' steun
en wapens overhoop geschoten worden in Libië, Bahrein of Jemen, is de
lol er wel weer vanaf en zoeken ze het maar uit. Als ze maar daar blijven.

(Kees Stad)

Wikileaks forum: http://www.wikileaksforum.net/

______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).