nettime-nl: Re: TRC en Telin voor han speckers en nettime-nl

Beste Han,

Wat ik vind van kennisinstituten in het algemeen, en Telin in het bijzonder? Het is goed dat je het vraagt. Telin in het bijzonder ken ik niet. De universiteit van Twente wel en dat is echt niet de slechtste.

Maar kennisinstituten zijn nou eenmaal kennisinstituten en daar verander je weinig aan. Hoe armer het kennisinstituut, hoe rijker de opbrengst aan bruikbare innovaties. Wat dat betreft belooft het voor Telin niet veel goeds.

De fundamentele discussie over het doel van universiteitenen kennisinstituten wil ik hier niet voeren. Volgens mij is het genoeg als er fundamenteel onderzoek gedaan wordt (dat dan ook tot fundamentele inzichten leidt) en dat er studenten worden opgeleid. Daar kan je nooit genoeg geld in stoppen.

Als universiteiten gaan "ondernemen" gebeuren er meestal ongelukken. De ondernemerscultuur staat zo ver van de kenniscultuur dat beide bijna niet te combineren zijn.

Ik Nederland (en in alle andere landen van Europa) heb je z.g.n. kennisnetwerken, met universiteiten en onderzoeksinstellingen, Innovatie Centra en Senter- en Twinningachtige instellingen. De netwerken zijn gericht op kennisontwikkeling, kennisoverdracht, (Europese)samenwerking, "strategische allianties", subsidies etc.

Andere netwerken, gericht op ondernemen en investeren hebben een totaal andere aanpak. De spelers zijn ondernemers en investeerders (professioneel en particulier). Beleggen, zekerheid, fiscaliteit, strategische allianties en subsidies zijn zaken die niet of amper aan de orde komen. Deze kapitaalnetwerken staan helemaal los van de kennisnetwerken. Het is net olie en azijn, ze mengen niet (behalve als je heel hard schudt).

Deze situatie bestaat over de hele wereld. Alleen in Japan is het anders (daar investeren ook gevestigde bedrijven in innovaties die door anderen bedacht zijn). Hoe de situatie in de VS is kan ik niet inschatten. Die Amerikanen zijn altijd zo hysterisch aan het hypen, dat je er bijna niet achterkomt hoe de vork daar werkelijk in de steel zit.

In Europa zijn de netwerken in ieder geval helemaal gescheiden. De kennis mensen snappen helemaal niets van ondernemen en de kapitaal mensen dringen amper door in de kennisbastions en snappen niets van kennismensen.

Zelf kom ik uit het kapitaalnetwerk, zonder bankier of econoom te zijn. Ik ben gewoon ondernemer. Uit professionele interesse wil ik weten hoe "de markt" werkt. Ik spreek jaarlijks zelf ca. 400 mensen die op zoek zijn naar een oplossing voor hun kapitaal probleem. Dat zijn mensen uit beide netwerken. Dan kom je tot de onthutsende conclusie, dat we omkomen in het kapitaal. Ook dat van hoge kwaliteit. In het kapitaalnetwerk zitten ze met smart te wachten op z.g.n. "Spin-offs". Technieken die loskomen uit het kennisnetwerk, die door ondernemende lieden kunnen worden opgepakt. Alles wordt geleverd. Mensen, kennis (van ondernemen), netwerken en geld.

Op een gegeven moment krijg je in dit werk inzicht in de markt. Je weet wat werkt en wat niet, je weet hoe mensen hun projecten gefinancierd kunnen krijgen en welke projecten uiteindelijk leiden tot commerciële succes. Als je deze kennis wilt delen met de universiteiten of het ministerie van Economische Zaken, dat geven ze niet thuis.

Als voorbeeld: We zitten in Maarssen, ik fiets dagelijks langs Nijenrode, waar ze notabene een leerstoel hebben voor ondernemerschap. Denk je dat ik daar een afspraak kan maken? In probeer het al 2,5 jaar, ik kom er niet binnen. Mijn inzichten zijn klaarblijkelijk niet "wetenschappelijk". Misschien lezen ze liever voor uit Porter of een of andere hysterische marketing goeroe. Dat terwijl de kapitaalmarkt in Nederland beter werkt dan in de VS.

De overheid, landelijk of regionaal bemoeit zich ook veel te graag met dit soort zaken. Ze kunnen er lekker op scoren. Ze blijven geld geven aan ambtenaren en consultants om kennismensen te stimuleren ondernemender te worden. Dat terwijl ze zelf geen flauw benul hebben van wat ondernemerschap inhoud.

Ondernemerschap is eigenlijk niet te ambiëren. Iemand die goed nadenkt wordt zeker GEEN ondernemer. Het is zwoegen, eenzaam, afzien, het leidt slecht bij hoge uitzondering tot fortuin en als ondernemer word je door je omgeving gezien als een sukkel (en dat ben je ook). Toch zijn er mensen die de uitdaging aangaan. Net als die Triatlon lopers, die een jaar lang afzien, een dag lang bijna doodgaan en als ze over de streep komen, staan er 6 kleumende familieleden te klappen. Toch doen ze het. Het geeft ze het gevoel een prestatie geleverd te hebben, die andere hen niet zomaar nadoen.

Echte ondernemers zijn ook Triatlonlopers. Ze dienen mentaal en fysiek goed voorbereid te zijn op de race. Zoals je Triatlon lopers niet moet wijsmaken dat de Triatlon een eitje is (dan is voor hen de lol eraf) moet je ondernemers ook niet proberen wijs te maken dat ondernemerschap "leuk" is, anders krijg je de verkeerde mensen aan de start.

Bij de overheid en het kenniscircuit krijg ik die gedachtegang er niet in. Het is waanzin. We komen om in het geld en de managementondersteunende maatregelen en ze blijven nieuwe plannen lanceren. De potentiële ondernemers worden suf geknuffeld en er komen alleen maar meer maatregelen voor "seed capital" en ondersteunende maatregelen. Wie goed oplet merkt dat al deze maatregelen geen enkel effect hebben op het aantal (succesvolle) nieuwe startups. Dat aantal blijft constant en gemiddeld wat aan de lage kant.

Stop de verspilling, werk met heldere agenda’s en doelstellingen en leg verantwoording af. Anders moet er geen cent gestopt worden "ondernemende" kennisnetwerken.

Ik hoop dat dit een antwoord geeft op je vraag.

Vriendelijke groeten,

Nils de Witte