Re: [Nettime-nl] Boekmandebat 13/2: De nieuwe werkelijkheid van de creatieve industrie

[Klaas Kuitenbrouwer <klaas.kuitenbrouwer@gmail.com>]

Ha, 

Klaas Kuitenbrouwer hier, werkzaam in Het Nieuwe Instituut (een beetje generieke naam, dat klopt, zie het als een naam waarmee je nog alle kanten uit kan) en bij de Rietveld. 
DIt is op persoonlijke titel, en niet namens Het Nieuwe Instituut,  daar zijn we nog druk bezig met het bepalen van de koers. Ook niet namens de Rietveld, trouwens. 

Maar in ieder geval: 
Als iemand de term Creatieve Industrie gebruikt moet je altijd goed opletten, ben ik het mee eens. Iedereen die het gebruikt wil er iets anders bij rekenen of juist van uitsluiten.  Neem daarbij vooral niet aan dat Het Nieuwe Instituut zich kritiekloos    gaat houden aan opgelegde definities van wat kunst wel en niet is en wat creatieve industrie allemaal in- en uitsluit. 

Het Boekman debat in Het Nieuwe Instituut gaat ook juist over dit soort vragen: 
"Toch zijn er ook nog veel vragen. Zoals: welke kansen en
mogelijkheden biedt de creatieve industrie eigenlijk? En wie doen
eraan mee? Hebben we het over Philips, de omroepen, kunstenaars,
kleine zelfstandige meubelmakers, of allemaal? Hoe worden de
ambitieuze beleidsplannen omgezet naar de praktijk? Waar blijven
de kunsten binnen de creatieve industrie? En hoe kunnen we
bevorderen dat de diverse partijen zich betrokken voelen?" 


Verder over de rollen van 'kunst'
@ Eric Kluitenberg: 

"Kunst, als het goed functioneert, heeft volgens mij twee belangrijke unieke kwaliteiten: autonomie en subjectiviteit. "

Die kwaliteiten heeft kunst niet als een filosofisch attribuut,  die kwaliteiten moeten uitgevoerd worden, moeten op tactische momenten verschillen maken, moeten worden ingezet.  Op welke momenten in welke systemen of systeempjes ? Door wie ? En onder welke condities kan dat plaatsvinden ? 
(daar  geef ik  les over op de Rietveld, waar overigens ook best vaak ICT bedrijven vergeten worden, dat is wederzijds. )

Kunst (als homogeen begrip) bestaat natuurlijk net zo min als De Creatieve Industrie.  @ Patrice:
Er is  een kunstsysteem dat opereert als een paralelle economie met een eigen manier van waardebepaling die nog veel volatieler is dan de door bots en quants gedreven handel in esoterische derivaten. Damien Hirst heeft idd op het moment 12 tentoonstellingen tegelijk en een groot deel van de werken die in zijn fabrieken onder zijn handtekening worden geproduceerd, gaan zonder een ogenblik van publieke validatie naar de buitenhuizen van jonge chinese internet entrepeneurs. Kunst als statusobject.  Dat kunstsysteem hoeft niet door overheden worden ondersteund, lijkt me. 

In een ander kunstdiscours, met bijbehorende locaties en evenementen, worden  belangrijke vragen gesteld die maatschappelijke, politieke, (techno-)culturele spanningsvelden blootleggen.  Maar het belang van die vragen reist vaak niet  buiten dat systeem. De vragen leiden vooral tot andere kunst, binnen het zelfde systeem. 

(Weer andere kunst verwondert en ontroert, en spreekt moeilijk in woorden te vangen waarheden - kunst als een soort van seculiere spritualiteit. Ook heel waardevol, maar geen vormonderzoek en ook niet echt cultuurkritiek. )

@Geert: " Het zou leuk zijn als kunstenaars, hackers, wetenschappers en
creatieven ruimte krijgen om onder de CI noemer samen te werken. 

Dat zou inderdaad leuk zijn! Ik zie het ook wel gebeuren. 

"Hier in NL gebeurt dat niet omdat kunstenaars en ander ongeregeld bewust
uitgesloten van de gelden die bedoeld zijn voor de zgn. 'creatieve
industrie".

Er wordt inderdaad een conceptuele beleidsmatige scheiding gemaakt die in de Nederlandse werk praktijk niet bestond.  Meer dan in omringende landen lopen bij ons autonome en toegepaste creatieve praktijken door elkaar, vaak binnen een en dezelfde persoon. Ik moet nog zien hoe deze beleidsmatige scheiding in de prakijk voelbaar gaat worden. 

De vraag waar ik op uit kom is: 
Wat kan de toegevoegde waarde van kunst praktijk zijn, buiten de  kunst systemen ? Als je op die vraag een goed antwoord weet, komt de volgende, nog moeiijkere vraag: hoe realiseer je die toegevoegde waarde van kunstpraktijk buiten de kunst systemen ? 

Marleen's antwoord:  Kunst als exploratief, nieuwsgierigheid gedreven subjectief artistiek vormonderzoek,  nodig  om de creatieve industrie van nieuwe modellen, vragen, persectieven te voorzien. " 

Zoiets geloof ik in theorie ook, maar niet alleen voor de creatieve industrie, maar voor veel meer maatschappelijke sectoren. 
In de praktijk  zitten er vaak zulke grote verschillen in de gehanteerde talen en wereldbeelden van kunstwerkers  en andere typen arbeiders dat dat vormonderzoek niet wordt herkend of in enige zin operationeel gemaakt kan worden. 

Kom vooral mee discussieren de 13e! 

H groet, 
Klaas








On Jan 17, 2013, at 2:44 PM, Eric Kluitenberg wrote:

> Dank Patrice,
> 
> Net terug van mijn dagelijkse wandeling n het park - erg fraai nu met al die sneeuw!
> 
> Ik ben het goeddeels met je eens.
> 
> Kunst, als het goed functioneert, heeft volgens mij twee belangrijke unieke kwaliteiten: autonomie en subjectiviteit. En die kunnen inderdaad worden verstoord door de kunstmarkt (in de zin dat kunstenaars werk gaan maken dat het potentieel goed doet op de kunstmarkt en daarmee hun 'autonomie' a priori opgeven), of door de kunsten ondergeschikt te maken aan externe doelstellingen, wat overigens zowel voor markt-doelstellingen als voor politiek-ideologische doelstellingen geldt.
> 
> De autonomie van de kunsten betekent primair dat ze zich elk thema, elke methode, elke benadering, elke vorm eigen kunnen maken - een verworven recht dat stamt uit een lange traditie die sinds de late 19e eeuw is bevochten.
> 
> Subjectiviteit houdt uiteindelijk in dat het de keuze van de kunstenaar is om een positie te kiezen. Hoe ambivalent ook, omdat elke subjectieve keuze natuurlijk volledig is ingebed in een netwerk van invloeden (economisch, politiek, bindingsdrang of-angst, groepsgevoelens en ga zo maar door), maar desondanks een kwaliteit die ten koste van alles verdedigd dient te worden.
> 
> Het gaat echter in deze discussie er niet om een simpele tegenstelling te suggereren:
> kunst = goed
> creatieve industrie = slecht
> (of anders om)
> 
> Het zijn gewoon twee verschillende trajecten, die best iets aan elkaar te melden hebben, maar die uiteindelijk iets wezenlijk anders beogen.
> 
> Sinds kort geef ik weer les bij een kunstopleiding (Art / Science in Den Haag) en behalve dat dit erg leuk is merk ik dat de huidige generatie jonge kunstenaars -en nog meer als je over de poldergrenzen heen kijkt- uitermate geïnteresseerd is in maatschappelijke en politieke vraagstukken. Dat was lange tijd niet zo. Het austerity tijdperk begint kennelijk langzaamaan een antwoord op te roepen (er is nieuwe energie die een uitweg zoekt). Dat was me al eerder opgevallen bij een gastcollege voor het Dutch Art Institute, maar is inmiddels herhaaldelijk herbevestigd.
> (hevige politieke discussies die soms uren aanhouden)
> 
> Kortom, het is tijd om die verschillende posities weer te articuleren en af te rekenen met de 'anything goes' laissez-faire mentaliteit van het uitgedoofde millennium. (ook in het cultuurbeleid)
> 
> groet,
> Eric
> 
> 
> On 17 jan. 2013, at 08:47, Patrice Riemens <patrice@xs4all.nl> wrote:
> 
>> Woei, allemaal heel lange verhalen over zaken die toch (nmbm) vrij simpel
>> liggen. Kunst en kultuur hebben altijd een moeilijke relatie met 'de
>> wereld' en mn politiek en bestuur gehad. En het is het lot van pioniers en
>> creatieven om hun werk overgenomen te zien worden door mensen die hen
>> minachten. (cf 'yuppificatie van kunstenaarsplekken')
>> 
>> The powers that be zouden 'de kunsten' moeten faciliteren, maar zich
>> verder niet al te veel mee aan bemoeien. En ze vooral niet tegen zitten.
>> Is dat zo moeilijk?
>> 
>> Overigens 'herken ik (me) niet' in de stelling dat de beeldende kunst
>> "helemaal in de greep is van kapitaal en kunstmarkt". Dat geldt wellicht
>> voor het 'top segment' (Damien Hirts anyone?), net zoals dat het geval is
>> bij de media, de literatuur, de mode, de papagaaienfokkers en noem maar
>> op.
>> 
>> Het gros van de beeldende kunstenaars probeert zo goed en zo kwaad als het
>> kan te 'verkopen' en weet zich verder meestal prima te 'zelf-organisren.
>> Da's althans mijn (beperkte) ervaring, mn in 'de provincie' (gewesten die
>> in de Randstad zo ongeveer dezelfde status hebben als in Calcutta 'the
>> moffusils' - 'de districten' ;-)
>> 
>> "Kunst als fundamenteel onderzoek" ... MMmm, ik zal het es aan mijn
>> kunstenaarsvrienden vragen...
>> 
>> Heb een mooie dag! (liefs buiten!)
>> p+4D!
>> (bevangen door een sterk "back to the future" aandrang...)
>> 
>> 
>> 
>> 
>> 
>>> Kunst komt in twee smaken:
>>> 
>>> als 'commodity' en als 'politiek',  het laatste herverdeelt het door het
>>> eerste geaccumuleerde economische en culturele kapitaal (de-accumulatie)
>>> 
>>> Als de politiek, dit niet zelf doet - wat nu het geval is - zal de kunst
>>> hetzelf moeten doen. Dus niet zoals de overheid de eerste opvatting
>>> huldigen - het achterhaalde begrip marktwerking  propageren - maar als
>>> kunstenaar begrijpen dat de tweede opvatting beter bij ons huidig
>>> tijdsgewricht hoort.
>>> 
>>> Dat houdt ook in dat alle door de overheid geopperde voorstellen per
>>> defintie verwerpelijk zijn want slechts tot doel hebben om de
>>> commodificatie in stand te houden en niet effectief kunnen zijn om de
>>> doelstelling van de tweede opvatting te halen want marktwerking impliceert
>>> accumulatie van economisch en cultureel kapitaal
>>> 
>>> De moeilijkheid ligt er dan ook in om 'de kunstenaar' er van te overtuigen
>>> dat het maken van materialia - transporteerbare en verkoopbare culturele
>>> producten - een heilloze weg is, waar daarentegen het produceren van
>>> immaterialia - ideeen, gedachten, geschriften, abstracties, concepten -
>>> een efficienter manier is om de gewenste herverdeling van cultureel en
>>> economisch kapitaal te bewerkstelligen.
>>> 
>>> Juist in het internettijdperk is het van belang om meer virtualiteit te
>>> creeren en minder realiteit, want daar hebben we immers al meer dan genoeg
>>> van.
>>> 
>>> Het accent v/d overheid met betrekking tot de zogenaamde Creatieve
>>> Industrie  waarbij het kleine deeltje 'kunst'  ondergeschikt is gemaakt
>>> aan de verkoopbaarheid van haar toepasbaarheid, past uitstekend bij een
>>> burgelijke gezagsgetrouwe mentaliteit en bij aesthetische verwachtingen
>>> die in het beste geval de 'acquired taste' vertegenwoordigen van de omhoog
>>> gevallenen, precies zoals het in de 50er jaren door onze voormalige
>>> bevrijders werd 'gemerchandized' en sindsdien op een onuitroeibare wijze
>>> op alle vormingsinstellingen voortwoekert.
>>> 
>>> De kracht van de eenling is natuurlijk niet opgewassen tegen de overkill
>>> van zoveel uitgekiende marktpsychologische strategieen en sterft dan ook
>>> een natuurlijke dood.
>>> 
>>> Echter vanuit de graven van de eenzaam gestorvenen klinkt een
>>> onheilspellend geluid: onrust en onvrede, oorlog en armoe liggen op de
>>> loer.
>>> 
>>> Een geest waait door Europa, schreef Marx al en die geest is levender dan
>>> ooit
>>> 
>>> Andreas Maria Jacobs
>>> 
>>> La Resocialista Internacional
>>> 
>>> http://burgerwaanzin.nl
>>> 
>>> 
>>> 
>>> Sent from my eXtended BodY
>>> 
>>> On 16 jan. 2013, at 22:11, Marleen Stikker <stikker@waag.org> wrote:
>>> 
>>>> Hoi Geert,
>>>> 
>>>> Ik ben het helemaal met je eens en probeer al jaren tevergeefs om NWO,
>>>> OCW, EZ/ EL&I, Agentschap etc etc. te overtuigen dat exploratief,
>>>> nieuwsgierigheid gedreven subjectief artistiek vormonderzoek nodig is om
>>>> de creatieve industrie van nieuwe modellen, vragen, persectieven te
>>>> voorzien. Er moet veel gespeeld, geknutseld, onderste boven gehouden en
>>>> door elkaar geschut worden voordat het tot iets leidt dat betekenis
>>>> heeft, toepasbaar is en misschien zelfs wel opschaalbaar wordt.
>>>> Geen big brother zonder de experimenten van TV3000 met via de telefoon
>>>> en TV bestuurbare camera op het rembrandplein jaren daarvoor. Om maar
>>>> eens een mooie hoogwaardige opschaling te noemen.
>>>> 
>>>> Kunst als fundamenteel onderzoek.  Dat lijkt me eigenlijk de enige
>>>> juiste zienswijze. Kunst is onderzoek naar wie we zijn en hoe we vorm
>>>> kunnen geven aan ons leven. Dat onderzoek wil gebruikt, bestreden,
>>>> toegepast en bovenal verspreid worden. Een interessante beweging: de
>>>> meest subjectieve zoektocht die een maximale impact nastreeft.
>>>> 
>>>> Helaas ziet de kunstwereld dat zelf niet zo. De beeldende kunst is
>>>> volledig in de greep van het kapitaal en de kunstmarkt. Podiumkunsten
>>>> zijn aan de leiband van bezoekersaantallen. Kunstopleidingen proberen zo
>>>> souverein mogelijk te blijven. Van vreemde smetten vrij. En we hebben
>>>> geen maakcultuur in de gamma en geesteswetenschappen. Alleen reflectie
>>>> OP kunst. Als de handen maar niet vuil worden! Dat is alsof je de
>>>> natuurkundigen de deeltjesversneller afneemt. Of de kweekbakken van de
>>>> lifesciences.
>>>> 
>>>> Het zouj mooi zijn als er een art, science & technology universiteit zou
>>>> komen waar artistiek en kritisch onderzoek centraal staat. Een waar
>>>> maken en denken samen gaan. En waar het ambacht net zo belangrijk is als
>>>> de relflectie, Not in my LIFE time I'm afraid ....
>>>> 
>>>> 
>>>> 
>>>> 
>>>> 
>>>> 
>>>> __________________________________
>>>> marleenstikker
>>>> www.waag.org
>>>> www.picnicnetwork.org
>>>> 
>>>> 
>>>> Op 16 jan. 2013 om 15:03 heeft "Patrice Riemens" <patrice@xs4all.nl> het
>>>> volgende geschreven:
>>>> 
>>>>> +1
>>>>> 
>>>>> (korter kan ik het niet maken ;-)
>>>>> 
>>>>> 
>>>>>> Het zou leuk zijn als kunstenaars, hackers, wetenschappers en
>>>>>> creatieven ruimte krijgen om onder de CI noemer samen te werken. Hier
>>>>>> in NL gebeurt dat niet omdat kunstenaars en ander ongeregeld bewust
>>>>>> uitgesloten van de gelden die bedoeld
>>> 
>>> ______________________________________________________
>>> * Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
>>> * toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
>>> * open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
>>> * Meer info, archief & anderstalige edities:
>>> * http://www.nettime.org/.
>>> * Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).
>>> 
>> 
>> 
>> ______________________________________________________
>> * Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
>> * toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
>> * open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
>> * Meer info, archief & anderstalige edities:
>> * http://www.nettime.org/.
>> * Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).
> 
> ______________________________________________________
> * Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
> * toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
> * open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
> * Meer info, archief & anderstalige edities:
> * http://www.nettime.org/.
> * Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).

______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).