nettime-nl: De schaduwzijde van zelfregulatie

[Marie-Jose Klaver <klaver@dds.nl>]

De schaduwzijde van zelfregulatie

De zwaarste straf die de twee tienerhackers uit Californië die door de FBI
verdacht worden van inbreken in Pentagon-computers tot nu toe hebben
gekregen is een Internetverbod op school. Niet alleen de twee
computerkrakers is de toegang tot het Net ontzegd. De directeur van de
Cloverdale Highschool heeft het account van de hele school geblokkeerd. 
Je ziet steeds vaker dat zelfregulatie veel verder gaat dan welke wet dan
ook. Niet alleen jongeren worden slachtoffer van de censuurdrift van
scholen en bedrijven. In Amerikaanse Internetkringen is onlangs beroering
ontstaan over het filterprogramma Cyber Patrol. Cyber Patrol dat door veel
Amerikaanse ouders, scholen en bibliotheken wordt gebruikt, blokkeert de
hele site van DejaNews omdat deze ook seksgroepen bevat. DejaNews trekt
zo'n vier miljoen bezoekers per maand, die bijvoorbeeld op zoek zijn naar
oplossingen voor programmeerproblemen. 
Vrije toegang tot Internet is ook in Europa geen vanzelfsprekendheid. De
Europese Commissie (EC) steunt zelfregulatie in cyberspace als het gaat om
verboden en schadelijk materiaal op websites en in nieuwsgroepen. Onlangs
heeft de EC 7 miljoen ECU beschikbaar gesteld om meldpunten te subsidiëren
die strafbare feiten op Internet proberen tegen te gaan, al dan niet in
samenwerking met de politie. Bestaande meldpunten, nu veelal gerund door
vrijwilligers, kunnen subsidie aanvragen om professioneler te gaan werken.
Ook zal er een overkoepelend orgaan voor alle Europese meldpunten worden
opgericht.
Over wat strafbaar en schadelijk is, bestaat in de verschillende Europese
landen geen overeenstemming. Alleen kinderporno en racisme zijn in alle EU
landen verboden. In landen als Groot-Brittannië en Duitsland bestaat
bijvoorbeeld op het gebied van pornografie en homoseksualiteit veel
strengere wetgeving dan in Nederland en de Scandinavische lidstaten van de
EU. 
De Britse Internet Watch Foundation (IWF) bestrijdt bijvoorbeeld niet
alleen kinderporno, maar probeert ook pornosites van het Net te
verwijderen. Verder is IWF er tegen dat jongeren toegang tot informatie
over drugs en zelfmoord hebben via Internet. Ook geweld en naaktheid acht
IWF schadelijk, zo is te lezen in het rapport Rating and filtering Internet
content. A United Kindom perspective dat deze maand verscheen. 
Groot-Brittanniës standpunt over de inhoud van Internet is representatief
voor het Europese beleid. Om te voorkomen dat minderjarigen vrijelijk over
het Net surfen op zoek naar informatie van hun gading stelt de Europese
Commissie voor om Platform for Internet Content Selection (PICS) te
gebruiken, een wereldwijd filtersysteem voor webpagina's. Iedereen die
informatie op het world wide web aanbiedt moet aangeven of de inhoud van
zijn website schadelijk kan zijn voor kinderen. Browsers herkennen de
PICS-classificaties en kunnen de toegang tot sites weigeren.  
Vandaag vindt in Brussel achter gesloten deuren een bijeenkomst plaats waar
meldpunten en leden van de Europese Commissie praten over de implementatie
van PICS in Europa. Als het aan de Europese Commissie ligt, blijkt uit de
rapporten die tot nu toe over filteren en PICS zijn verschenen, is het
Internet binnenkort geen plek meer waar iedereen vrijelijk informatie kan
uitwisselen, maar een gezuiverde schoolbibliotheek waar kinderen materiaal
voor hun werkstukken kunnen verzamelen, zonder foto's van naakte mensen of
sites over AIDS tegen te komen. 
Wat de EC zich niet realiseert is dat de regulering van cyberspace een taak
van de overheid is, niet van meldpunten en andere particuliere organisaties
die onder het mom van een "veilige omgeving" voor kinderen censuur plegen
die zich aan elke democratische controle onttrekt. 

MARIE-JOSÉ KLAVER
NRC Handelsblad, 17 maart 1998
--
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet toegestaan zonder
* toestemming. <nettime-nl> is een gesloten en gemodereerde mailinglist
* over net-kritiek. Meer info: list@dds.nl met 'info nettime-nl' in de
* tekst v/d email. Archief: http://www.factory.org/nettime-nl. Contact:
* nettime-nl-owner@dds.nl. Int. editie: http://www.desk.nl/~nettime.